Ik ben Jacob Jolij, bouwjaar 1979 en opgegroeid in de Achterhoek. Je kent me misschien als schrijver van boeken als ‘Wat is bewustzijn nou eigenlijk?’; als gast in podcasts zoals ‘De Ongelooflijke Podcast’, ‘Future Affairs’, of ‘De Podcast Psycholoog’; of als docent in de filmpjes van de Universiteit van Nederland. Misschien heb je ooit college bij me gevolgd in Amsterdam of Groningen, of wie weet heb je ooit gehoord van de ‘Feel Good Music formula‘. Hoe dan ook – leuk dat je er bent!
De tagline van deze website is ‘schrijver, spreker, wetenschapper‘, en dat dekt de lading wel zo’n beetje, ware het niet dat ik daarbij mijn ‘day job’ achterwege laat. Tussen 9 en 5 ben ik namelijk directeur Onderzoek en Impact voor de Universiteiten van Nederland, de koepelorganisatie van Nederlandse universiteiten en geef ik leiding aan het team dat zich bezighoudt met alle beleid, lobby en afstemming rondom onderzoek en kennisbenutting van de universiteiten in Nederland. Vanuit die rol weet ik het nodige over onderzoek- en wetenschapsbeleid, valorisatie en innovatie, en daarnaast over management en politiek.
Maar naast die ‘day job’ ben ik dus ook schrijver, spreker en wetenschapper. Ik heb bijna 25 jaar gewerkt in de wetenschap, als experimenteel psycholoog, een vakgebied waar ik na een min of meer bij toeval gekozen studie psychologie en een minder toevallig daaropvolgend promotieonderzoek ingerold ben. Ik heb achtereenvolgens gewerkt aan de Universiteit van Amsterdam, het EPFL in Lausanne (Zwitserland), de University of Exeter in Engeland en de Rijksuniversiteit Groningen, waar ik me heb beziggehouden met allerlei vraagstukken – van hoe we emotionele gezichtsuitdrukkingen herkennen, tot de vraag of het echt zo verstandig is alle rechters aan de e-Reader te helpen ter vervanging van metersdikke dossiers, tot ethiek en privacy in mensgebonden onderzoek. Ik heb zelfs ooit mijn vingers gebrand aan de vraag welk nummer het vrolijkste liedje aller tijden is. Maar de belangrijkste en leukste vraag waar ik me mee bezighoud is de vraag ‘wat is bewustzijn nou eigenlijk?’
De formele beschrijving van mijn vakgebiedje is ‘grondslagen van bewustzijnsonderzoek’. Ik deed en doe veel onderzoek naar filosofische vragen rondom bewustzijn. Ik ben daarbij vooral geïnteresseerd in wat je ‘alternatieve’ bewustzijnstheorieën zou kunnen noemen: ideeën die níet veronderstellen dat bewustzijn een product is van je brein, zoals de meeste hersenwetenschappers geloven, maar iets heel anders – een ‘diepere laag’ van de werkelijkheid, of misschien een aspect van wat je ‘God’ zou kunnen noemen. Je kunt daar heel veel over nadenken en schrijven. Maar wat ik probeer is mijn ideeën niet allen op te schrijven, maar ook te bedenken hoe je ze zou kunnen toetsen. Bijvoorbeeld met een experiment, of met waarnemingen ‘in het wild’. Het interessante is dat je via zulke gedachtenlijnen in hele gekke maar hele leuke onderzoeksgebieden terechtkomt.
Eén van die gekke onderzoeksgebieden is de parapsychologie, de studie van ‘paranormale’ verschijnselen zoals helderziendheid en telekinese. Hoewel de meeste wetenschappers geloven dat zulke verschijnselen helemaal niet bestaan ben ik daar niet zo zeker van. In mijn nieuwe boek, ‘Para’, betoog ik dat de bijzondere voorvallen die 80% van alle mensen wel eens meemaken, ons een inkijkje geven in een hele andere manier van denken over bewustzijn dan je kunt lezen in de meeste boeken over hersenwetenschap.
Naast mijn werk en gezin (naast mijzelf bestaande uit vrouw + twee kinderen + twee honden) ben ik veel bezig met muziek, als bassist, toetsenist en producer, maar vooralsnog met te weinig succes om die internationale clubtour in te boeken. Daarnaast kijk ‘s nachts op heldere nachten graag omhoog, al dan niet door telescoop en/of camera.